Tarihte Bugün 20 Mart

Önemli Olaylar, Doğumlar ve Ölümler

Tarih boyunca 20 Mart, dünya ve Türkiye tarihinde birçok önemli gelişmeye sahne olmuştur. Siyasi dönüşümlerden bilimsel buluşlara, edebiyatın önemli eserlerinden savaşlara kadar birçok olay bu tarihte gerçekleşmiştir. İşte 20 Mart’ta yaşanan dikkat çekici olaylardan bazıları:

Önemli Olaylar

• 1602 – Hollanda Doğu Hindistan Şirketi Kuruldu : Hollanda, denizaşırı ticaretini genişletmek ve sömürgelerini yönetmek amacıyla Doğu Hindistan Şirketi'ni kurdu. Bu şirket, tarihteki en güçlü ticaret kuruluşlarından biri oldu ve yüzyıllar boyunca Asya'da ekonomik ve siyasi etkisini sürdürdü.
• 1792 – Fransa'da Giyotinle İdam Yasalaştı : Fransız Devrimi'nin etkisiyle, idam yöntemleri daha "insani" hale getirilmek istendi. Millî Meclis, idamlarda giyotin kullanımını resmen onayladı. Sonraki yıllarda özellikle Terör Dönemi'nde binlerce kişi bu yöntemle idam edildi.
• 1815 – Napolyon Paris’e Girerek "Yüz Gün" Dönemini Başlattı : Elba Adası’ndan kaçmayı başaran Napolyon Bonapart, sadık askerlerinin ve halkın desteğini alarak Paris’e geri döndü. Böylece Fransa'da "Yüz Gün" olarak bilinen kısa ama kritik iktidar dönemi başladı. Ancak bu süreç, Napolyon’un Waterloo Savaşı’ndaki yenilgisiyle sona erecekti.
• 1852 – "Tom Amca’nın Kulübesi" Yayımlandı : Amerikalı yazar Harriet Beecher Stowe’un kölelik karşıtı romanı "Tom Amca’nın Kulübesi" yayımlandı. Bu eser, ABD’de kölelik karşıtı hareketi güçlendirdi ve Amerikan İç Savaşı'na giden süreçte önemli bir rol oynadı.
• 1854 – ABD'de Cumhuriyetçi Parti Kuruldu : ABD'de kölelik karşıtı politikaları savunan grupların birleşmesiyle Wisconsin’in Ripon kentinde Cumhuriyetçi Parti kuruldu. Bu parti, ilerleyen yıllarda Amerikan siyasetinde büyük bir güç haline geldi.
• 1890 – Otto von Bismarck Görevden Alındı : Almanya'nın birleşmesinde büyük rol oynayan Şansölye Otto von Bismarck, İmparator II. Wilhelm tarafından görevden alındı. Bu olay, Almanya’nın iç ve dış politikasında büyük değişimlere yol açtı.
• 1916 – Albert Einstein, Genel Görelilik Kuramını Yayımladı : Einstein, kütle çekimini uzay-zaman eğriliği ile açıklayan ünlü genel görelilik kuramını içeren "Die Grundlage der allgemeinen Relativitätstheorie" adlı makalesini bilim dünyasına sundu. Bu kuram, modern fiziğin en temel taşlarından biri haline geldi.
• 1933 – Nazi Almanyası'nda İlk Toplama Kampı Kuruldu : Heinrich Himmler’in emriyle Almanya’nın Münih kenti yakınlarında Dachau toplama kampı kuruldu. Kamp, Nazi yönetimi altında siyasi mahkumlar, Yahudiler, Romanlar ve diğer azınlık gruplarının hapsedildiği ilk toplama kampıydı ve ilerleyen yıllarda Holokost’un başlangıcı oldu.
• 1942 – General Douglas MacArthur’un Tarihi Konuşması : II. Dünya Savaşı sırasında Filipinler’den çekilmek zorunda kalan General Douglas MacArthur, Avustralya’nın Terowie kentinde yaptığı konuşmada, Japon işgali altındaki Filipinler’e geri döneceğini belirterek "Bataan'dan çıktım ve döneceğim" sözlerini söyledi.
• 1956 – Tunus Bağımsızlığını Kazandı : Fransız sömürgesi altında yıllardır mücadele eden Tunus, resmen bağımsızlığını ilan etti. Habib Burgiba liderliğinde yeni bir cumhuriyet kuruldu.
• 1995 – Tokyo Metrosuna Sarin Gazı Saldırısı Düzenlendi : Japonya'daki Aum Şinrikyo tarikatı, Tokyo metrosuna sinir gazı sarin ile saldırı düzenledi. Bu korkunç saldırıda 13 kişi hayatını kaybetti, 1.300’den fazla kişi yaralandı.
• 2003 – Irak Savaşı Resmen Başladı : ABD ve müttefikleri, Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak’a yönelik askeri operasyon başlattı. Bağdat’ın bombalanmasıyla savaşın ilk büyük çatışmaları başladı.

Doğumlar

• 1725 – I. Abdülhamid : Osmanlı İmparatorluğu’nun 27. padişahı olan I. Abdülhamid, 20 Mart 1725’te doğdu. Saltanatı sırasında Osmanlı’da reform çabaları ve savaşlar yaşandı.
• 1828 – Henrik Ibsen : Norveçli oyun yazarı ve şair Henrik Ibsen, modern tiyatronun en önemli isimlerinden biri olarak kabul edilir. "Halk Düşmanı", "Hedda Gabler" ve "Nora (Bir Bebek Evi)" gibi eserleriyle tanınır.
• 1856 – Frederick Winslow Taylor : Amerikalı mühendis ve yönetim bilimcisi olan Taylor, sanayi üretiminde verimliliği artıran "Bilimsel Yönetim" anlayışının öncüsü oldu.
• 1906 – Samed Vurgun : Azerbaycanlı şair ve oyun yazarı olan Samed Vurgun, Azerbaycan edebiyatının en önemli isimlerinden biridir.
• 1935 – Brian Clough : İngiliz futbolcu ve teknik direktör olan Clough, Nottingham Forest’ı Avrupa şampiyonu yapan efsanevi teknik adam olarak hatırlanır.
• 1938 – Luigi Tenco : İtalyan müzisyen ve söz yazarı olan Tenco, melankolik şarkılarıyla tanınır.
• 1957 – Spike Lee : Amerikalı yönetmen, yapımcı ve aktör olan Spike Lee, ırkçılık ve toplumsal konulara değinen filmleriyle sinema dünyasında büyük bir etki yarattı.

Ölümler

• 1727 – Isaac Newton : Fizik, matematik ve astronomi alanında çığır açan çalışmalara imza atan Sir Isaac Newton, 20 Mart 1727’de hayata gözlerini yumdu. Yerçekimi kanunu ve hareket yasaları, modern fiziğin temel taşlarını oluşturur.
• 1971 – Falih Rıfkı Atay : Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi olan Atay, Atatürk dönemi Türkiye’sinin en önemli fikir insanlarından biri olarak tanınır.
• 1990 – Dean Paul Martin : Amerikalı şarkıcı, aktör ve pilot olan Dean Paul Martin, trajik bir uçak kazasında hayatını kaybetti.
• 1991 – George Abecassis : İngiliz yarış pilotu ve mühendis olan Abecassis, Formula 1 tarihine katkılarıyla tanınır.

Bu olaylar, tarihte 20 Mart'ın ne denli önemli bir gün olduğunu gösteriyor. Her biri kendi alanında büyük değişimlere neden olan gelişmeler, bugünün tarihine derin izler bırakmıştır.