Tarihte Bugün 16 Temmuz

Dünya Tarihinde 16 Temmuz

Dönüm Noktası Olaylar:

• 622 - Hicri Takvimin Başlangıcı: İslam dünyası için bir dönüm noktası olan bu tarih, Hz. Muhammed ve ilk Müslümanların Mekke'den Medine'ye yaptıkları hicretin tamamlanmasıyla İslam takviminin (Hicri takvim) başlangıcı olarak kabul edildi.
• 1394 - Yahudilerin Fransa'dan Kovulması: Fransa Kralı VI. Charles, Yahudilerin ülkeden sürülmesi için bir emir yayınladı. Bu, Avrupa tarihinde Yahudilere yönelik birçok sürgün olayından biriydi.
• 1661 - Avrupa'daki İlk Banknot: Finans tarihinde önemli bir adım atıldı. "Stockholms Banco" adlı İsveç bankası, Avrupa'da ilk banknotu bastırarak tedavüle soktu.
• 1782 - Mozart'ın "Saraydan Kız Kaçırma" Operası Sahnelendi: Ünlü besteci Wolfgang Amadeus Mozart'ın "Saraydan Kız Kaçırma" adlı operası ilk kez sanatseverlerle buluştu.
• 1880 - Kanada'nın İlk Kadın Hekimi: Emily Stowe, Kanada tarihinde lisanslı ilk kadın hekim unvanını kazanarak kadınların tıp alanındaki önünü açtı.
• 1912 - Stockholm Olimpiyat Oyunları Başladı: Modern Olimpiyat Oyunları'nın V. etkinliği olan Stockholm Olimpiyat Oyunları görkemli bir törenle başladı.
• 1921 - Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Kuruldu: Gürcistan ile Türkiye sınırında yer alan Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, SSCB ile Türkiye Büyük Millet Meclisi arasında yapılan antlaşma gereğince kuruldu. Bu yapı, 1991'de yerini Acara Özerk Cumhuriyeti'ne bıraktı.
• 1935 - Dünyanın İlk Parkmetresi: Şehir planlaması ve trafik düzenlemesi açısından bir yenilik yaşandı. ABD'nin Oklahoma City kentinde, dünyanın ilk parkmetresi bir caddeye yerleştirildi.
• 1942 - Fransa'daki Yahudi Tutuklamaları: Nazi işgali altındaki Fransa'da trajik bir olay yaşandı. Yaklaşık 12.884 Yahudi, Auschwitz'e gönderilmek üzere toplu olarak tutuklandı. Bu, Fransa'daki en büyük Yahudi tutuklamalarından biriydi.
• 1945 - Trinity Testi: İlk Atom Bombası Denemesi: İnsanlık tarihinde nükleer çağın başlangıcı olarak kabul edilen Trinity testi, ABD'nin Manhattan Projesi kapsamında New Mexico eyaletindeki Alamogordo yakınlarında gerçekleştirildi. Bu, dünyada test edilen ilk atom bombasıydı.
• 1965 - Mont Blanc Tüneli Açıldı: Avrupa'da önemli bir ulaşım ağı olan Mont Blanc Tüneli, Fransa ile İtalya'yı birbirine bağlayarak ulaşıma açıldı.
• 1969 - Apollo 11 Fırlatıldı: İnsanlık tarihinde çığır açan bir olay yaşandı. Apollo 11 uzay aracı, Ay'a insan taşıma misyonuyla Florida'daki Cape Kennedy Uzay Üssü'nden başarıyla fırlatıldı. Bu görev, birkaç gün sonra Ay'a ilk insanlı inişle sonuçlanacaktı.
• 1979 - Saddam Hüseyin Irak Devlet Başkanı Oldu: Irak'ın siyasi tarihinde önemli bir değişiklik yaşandı. Saddam Hüseyin, Irak'ta iktidarı ele geçirerek devlet başkanı oldu.
• 1990 - Filipinler Depremi: Filipinler'de meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki şiddetli depremde yaklaşık 1.450 kişi hayatını kaybetti.
• 1994 - Shoemaker-Levy 9 Kuyrukluyıldızının Jüpiter'e Çarpması: Astronomi dünyasında büyük ilgi uyandıran bir olay yaşandı. Shoemaker-Levy 9 kuyrukluyıldızının parçaları, Jüpiter gezegenine çarptı. Bu kozmik çarpışma, NASA tarafından naklen yayınlandı.
• 1999 - John F. Kennedy Jr.'ın Uçak Kazası: Eski ABD Başkanı John F. Kennedy ve Jacqueline Kennedy Onassis'in oğlu John F. Kennedy Jr.'ın kullandığı küçük uçak, Atlantik Okyanusu'na düştü. Kazada Kennedy, eşi ve baldızıyla birlikte hayatını kaybetti.

Türkiye Tarihinde 16 Temmuz

Önemli Gelişmeler:

• 1922 - Mustafa Kemal Paşa Anadolu ve Müdafaa-i Hukuk Grubu Toplantısında: Kurtuluş Savaşı'nın kritik döneminde Gazi Mustafa Kemal Paşa, Anadolu ve Müdafaa-i Hukuk Grubu toplantısında doğal başkan seçildi. Bu toplantıda, ülkenin bağımsızlık ve bütünlüğünü temsil eden "Misak-ı Milli" temel ilke olarak kabul edildi.
• 1955 - Söke Depremi: Aydın'ın Söke ilçesinde 7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremde maalesef 23 kişi hayatını kaybetti.
• 1964 - Rauf Orbay'ın Vefatı: Türk siyasetinin ve Kurtuluş Savaşı'nın önemli isimlerinden, eski Başbakan Hüseyin Rauf Orbay İstanbul'da vefat etti. Orbay, Hamidiye Kruvazörü'nün kaptanı olarak ün kazanmış ve Mondros Mütarekesi'ni imzalayan heyette yer almıştı.
• 1969 - Vecihi Hürkuş'un Vefatı: Türk havacılığının öncü isimlerinden, cesur pilot, mühendis ve girişimci Vecihi Hürkuş aramızdan ayrıldı. Hürkuş, Türk havacılık tarihine adını altın harflerle yazdırmıştı.
• 1974 - Kıbrıs Darbesi ve Türkiye'nin Müdahale Önerisi: Kıbrıs'ta yaşanan darbe üzerine Türkiye, İngiltere'ye iki garantör devlet olarak adaya müdahale etme önerisinde bulundu. Ancak, Londra'ya giden Başbakan Bülent Ecevit'in, İngiltere Başbakanı Wilson'a yaptığı bu öneri kabul görmedi. Bu gelişmeler üzerine Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Meclis'i olağanüstü toplantıya çağırdı.
• 1975 - Fahri Belen'in Vefatı: Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Atatürk'ün silah arkadaşlarından emekli General Fahri Belen vefat etti.
• 1998 - Sedat Celasun'un Vefatı: 12 Eylül 1980 askeri harekatını gerçekleştirenlerden, eski Jandarma Genel Komutanı emekli Orgeneral Sedat Celasun, Çanakkale'de kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.
• 2016 - 15 Temmuz Darbe Girişiminin Bastırılması: Türkiye'nin yakın tarihinde derin izler bırakan 15 Temmuz darbe girişimi, 16 Temmuz sabahı sona erdi. TSK içinde gizlice örgütlenmiş FETÖ mensuplarının başlattığı bu girişim, TSK ve Emniyet Genel Müdürlüğü personelinin operasyonlarıyla bastırıldı. Darbe girişimi sırasında yoğun çatışmalar yaşandı, sivillere ateş açıldı, Türkiye Büyük Millet Meclisi bombalandı ve Atatürk Havalimanı kısa süreliğine ele geçirildi. Darbe girişimi sonrası ülke genelinde geniş çaplı gözaltı ve soruşturmalar başladı; binlerce kişi kamudan ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nden ihraç edildi.

16 Temmuz'da Doğanlar

• 1486 - Andrea del Sarto: İtalyan Rönesans ressamı.
• 1723 - Joshua Reynolds: İngiliz portre ressamı.
• 1796 - Jean-Baptiste-Camille Corot: Fransız izlenimci ressamlığının önemli temsilcilerinden.
• 1872 - Roald Amundsen: Kuzey ve Güney Kutbu'na ilk ulaşan Norveçli ünlü kaşif.
• 1888 - Frits Zernike: Faz kontrast mikroskobuyla Nobel Fizik Ödülü kazanan Hollandalı fizikçi.
• 1902 - Orhan Şaik Gökyay: Türk edebiyatının önemli şair, edebiyat tarihçisi ve dil araştırmacısı.
• 1906 - Halide Pişkin: Türk tiyatrosunun değerli oyuncularından.
• 1907 - Barbara Stanwyck: Amerikalı aktris.
• 1911 - Ginger Rogers: Amerikalı aktris ve dansçı, özellikle Fred Astaire ile yaptığı ortaklıklarla tanınır.
• 1915 - Cihat Arman: Fenerbahçe ve Milli Takım'ın efsane kalecilerinden Türk futbolcu.
• 1918 - Müzeyyen Senar: Klasik Türk müziğinin "Cumhuriyet Divası" olarak bilinen büyük sanatçısı.
• 1939 - Ali Hamenei: İran'ın Türk asıllı dini ve siyasi yüce lideri.
• 1945 - Çetin Tekindor: Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı.
• 1954 - Betül Arım: Türk oyuncu.
• 1966 - Yıldız Tilbe: Türk pop müziğinin sevilen şarkıcı, besteci ve şarkı sözü yazarı.
• 1976 - Elsa Pataky: İspanyol aktris.
• 1979 - Jayma Mays: Amerikalı oyuncu.

16 Temmuz'da Ölenler

• 1060 - Çağrı Bey: Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucularından, Selçuk Bey'in torunu ve Alp Arslan'ın babası.
• 1216 - III. Innocentius: Roma Katolik Kilisesi'nin güçlü Papalarından.
• 1664 - Andreas Gryphius: Alman barok edebiyatının önemli şairlerinden.
• 1920 - Gyula Benczúr: Macar ressam.
• 1945 - David Lindsay: İngiliz yazar.
• 1964 - Rauf Orbay: Türk asker ve siyasetçi.
• 1969 - Vecihi Hürkuş: Türk havacılığının öncülerinden, pilot ve mühendis.
• 1985 - Heinrich Böll: Almanya'nın önemli yazarlarından, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi.
• 1989 - Herbert von Karajan: Tüm zamanların en büyük orkestra yönetmenlerinden biri olarak kabul edilen Avusturyalı sanatçı.
• 1999 - John F. Kennedy Jr.: Eski ABD Başkanı John F. Kennedy'nin oğlu.
• 2003 - Celia Cruz: Kübalı salsa müziği kraliçesi olarak bilinen şarkıcı.

16 Temmuz, hem tarihe tanıklık eden olaylar hem de önemli şahsiyetlerin doğum ve ölümleriyle dolu, her yıl hatırlanması gereken bir gün olmaya devam ediyor.