Tarihte Bugün 20 Haziran

Dünya Tarihinde 20 Haziran’da Yaşanan Önemli Olaylar

• 404 – Ayasofya, Bizans İmparatorluğu döneminde çıkan halk isyanları sırasında yakılarak büyük hasar gördü. Bu olay, dini ve siyasi çekişmelerin dönemin mimarisine olan yıkıcı etkilerinden biri olarak tarihe geçti.
• 451 – Flavius Aetius komutasındaki Batı Roma ordusu ile Attila’nın başında bulunduğu Hun ordusu arasında gerçekleşen Katalon (Katalaun) Muharebesi, Avrupa’nın kaderini belirleyen çarpışmalardan biri olarak kabul edilir. Çatışma büyük kayıplarla sona ermiş, ancak iki taraf da kesin bir üstünlük sağlayamamıştır.
• 1782 – Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, ülkenin simgesi haline gelen Great Seal (Büyük Mühür) tasarımını onayladı. Bu mühürde yer alan kel kartal ve çeşitli semboller, ABD’nin resmi belgelerinde hâlâ kullanılmaktadır.
• 1789 – Fransız İhtilali sürecinde, Üçüncü Meclis üyeleri (genellikle burjuvazi sınıfı), Tenis Kortu Yemini'ni ederek Kral'a karşı anayasal bir düzen kuruluncaya dek dağılmayacaklarına yemin etti. Bu yemin, ihtilalin en önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir.
• 1837 – İngiltere Kralı IV. William’ın ölümü üzerine, henüz 18 yaşındaki Kraliçe Victoria tahta çıktı. Victoria, 63 yıl boyunca tahtta kalarak dönemin adını taşıyan bir çağın sembolü haline geldi.
• 1840 – Amerikalı mucit Samuel Morse, telgrafın patentini aldı. Bu buluş, modern iletişim çağının başlangıcını simgeler.
• 1877 – Alexander Graham Bell, ilk ticari telefon hizmetini Kanada'nın Hamilton kentinde başlatarak insanlık tarihinin iletişim alanında yeni bir çağın kapılarını araladı.
• 1863 – Batı Virginia, Amerikan İç Savaşı sırasında Birlik yanlısı bir eyalet olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı ve ülkenin 35. eyaleti oldu.
• 1893 – Massachusetts’te Lizzie Borden, babası ve üvey annesini baltayla öldürmekle suçlandı. Davada beraat etse de Amerika tarihinin en tartışmalı cinayet vakalarından biri olarak hafızalara kazındı.
• 1900 – Çin’deki Boxer Ayaklanması sırasında, Pekin’deki yabancı diplomatik bölgeler, isyancı Çinliler tarafından kuşatıldı. Bu olay Çin’in dış politikadaki dönüşümünün başlangıcına işaret etti.
• 1943 – Detroit’te ırkçılığa dayalı isyanlar patlak verdi. Afrika kökenli Amerikalılar ile beyazlar arasındaki çatışmalar nedeniyle ABD ordusu devreye girmek zorunda kaldı.
• 1944 – Pasifik Cephesi’nde gerçekleşen Filipinler Denizi Muharebesi, ABD donanmasının Japonlara karşı büyük bir zafer kazanmasıyla sonuçlandı.
• 1947 – ABD'deki organize suç dünyasının önemli isimlerinden Bugsy Siegel, gizemli bir şekilde silahla vurularak öldürüldü. Ölümü mafya içi hesaplaşmalarla ilişkilendirildi.
• 1963 – Soğuk Savaş döneminde, ABD ile Sovyetler Birliği arasında nükleer kriz durumlarında kullanılmak üzere doğrudan bir iletişim hattı olan Kırmızı Telefon kuruldu.
• 1967 – Efsanevi boksör Muhammed Ali, Vietnam Savaşı'na gitmeyi reddettiği için yargılandı ve 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bu karar daha sonra ABD Yüksek Mahkemesi tarafından bozuldu.
• 1972 – Watergate Skandalı sırasında, Nixon yönetimiyle ilgili belgelerde 18 buçuk dakikalık bir kayıt boşluğu tespit edildi. Bu eksik kayıt, Başkan Richard Nixon’ın istifasına giden sürecin önemli bir parçası oldu.
• 1975 – Yönetmen Steven Spielberg'in sinema tarihine damgasını vuran gerilim filmi "Jaws" ilk kez ABD'de gösterime girdi ve yaz sinemalarının temelini attı.
• 1991 – Almanya Parlamentosu, başkentin Bonn'dan Berlin'e taşınmasına karar verdi. Bu karar, Doğu ve Batı Almanya’nın birleşmesinin sembolik bir göstergesiydi.

Türkiye Tarihinde 20 Haziran’da Yaşanan Önemli Olaylar

• 1389 – Osmanlı ile Sırp kuvvetleri arasında yapılan Sırpsındığı Muharebesi, Osmanlı'nın Balkanlardaki hâkimiyetini perçinleyen savaşlardan biri olarak öne çıkar.
• 1481 – Osmanlı tahtı için II. Bayezid ile kardeşi Cem Sultan arasında yapılan Yenişehir Savaşı'nı II. Bayezid kazandı; Cem Sultan mağlup olarak Mısır’a sığınmak zorunda kaldı.
• 1884 – Modern Türkiye’de mühendislik eğitiminin temellerini atan Mülkiye Mühendis Mektebi kuruldu. Bu kurum, ileride İstanbul Teknik Üniversitesi’nin temelini oluşturacaktır.
• 1920 – Ankara Hükûmeti'ne karşı başlatılan Yozgat Ayaklanması’nı bastırmak üzere Çerkez Ethem komutasındaki kuvvetler Ankara’dan yola çıktı.
• 1926 – İzmir Suikasti girişimi kapsamında, Atatürk’e karşı düzenlenen komploda yer aldığı öne sürülen Ali Fuat Cebesoy, tutuklanan eski Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası liderlerinden biri oldu.
• 1938 – TBMM, 19 Mayıs’ı resmî olarak Millî Bayram ilan etti. Aynı yıl, Gençlik Marşı, bu bayramın marşı olarak kabul edildi.
• 1943 – Adapazarı’nda meydana gelen 5.6 büyüklüğündeki depremde, 346 kişi hayatını kaybetti. Bu felaket, Türkiye tarihinin en yıkıcı depremlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
• 1946 – Türkiye Sosyalist Emekçi Köylü Partisi, Şefik Hüsnü liderliğinde kuruldu. Bu oluşum, Türkiye’de sosyalist hareketlerin siyasi temsili açısından önemli bir gelişmeydi.
• 1960 – Mali ve Senegal, Fransa’dan bağımsızlıklarını ilan etti. Aynı gün Türkiye, iş gücü ihracatına başlayarak Almanya’ya işçi gönderimine resmen başladı.
• 1961 – Türkiye İş Kurumu önünde, Almanya’ya gitmek isteyen binlerce işçi uzun kuyruklar oluşturdu. Bu süreç, Türkiye-Almanya arasındaki iş gücü göçünün başlangıcı olarak kabul edilir.
• 1987 – PKK, Mardin’in Ömerli ilçesine bağlı Pınarcık köyünde düzenlediği saldırıda 16’sı çocuk olmak üzere toplam 30 kişiyi katletti. Bu olay, sivil halka yönelik en kanlı terör eylemlerinden biri olarak tarihe geçti.

20 Haziran'da Doğan Önemli Kişiler

• 1819 – Jacques Offenbach: Fransız-Alman besteci. “Cennet ve Cehennem” (Orphée aux Enfers) opereti ve oradaki Can-Can müziğiyle tanınır. Operet türünün öncüsüdür.
• 1887 – Kurt Schwitters: Alman avangard sanatçı. Dada akımının önemli temsilcilerinden olup kolaj sanatıyla (Merz) bilinir.
• 1909 – Errol Flynn: Avustralyalı-Amerikalı aktör. “Robin Hood’un Maceraları” gibi filmlerle Hollywood’un altın çağında ün kazanmıştır.
• 1928 – Martin Landau: Amerikalı aktör. "Görevimiz Tehlike" dizisiyle tanınmış, "Ed Wood" filmindeki Bela Lugosi rolüyle Oscar almıştır.
• 1949 – Lionel Richie: Amerikalı müzisyen ve söz yazarı. “Hello”, “All Night Long” gibi dünya çapında hit olmuş şarkıların sahibidir.
• 1967 – Nicole Kidman: Avustralyalı-Amerikalı aktris. “Saatler” filmindeki performansıyla En İyi Kadın Oyuncu Oscar’ını kazanmıştır.
• 1978 – Frank Lampard: İngiliz futbolcu ve teknik direktör. Chelsea FC tarihinin en golcü oyuncularından biridir.

20 Haziran’da Hayatını Kaybeden Önemli İsimler

• 1820 – Manuel Belgrano: Arjantinli asker, hukukçu ve bayrağın tasarımcısı. Arjantin'in bağımsızlık mücadelesinin öncülerindendi.
• 1837 – IV. William: Birleşik Krallık Kralı. Kraliçe Victoria'nın amcasıydı ve 1830-1837 yılları arasında tahtta kaldı.
• 1958 – Kurt Alder: Alman kimyager. Diels-Alder reaksiyonu ile tanınır; 1950 Nobel Kimya Ödülü sahibidir.
• 1993 – Eftal Nogan: Türk sinema ve tiyatro oyuncusu. Karakter rolleriyle Türk seyircisinin hafızasında yer edinmiştir.
• 2005 – Jack Kilby: Amerikalı mühendis. Mikroçip ve cep hesap makinesinin mucitlerindendir. 2000 Nobel Fizik Ödülü sahibidir.
• 2015 – Miriam Schapiro: Kanadalı-Amerikalı sanatçı. Feminist sanatın öncülerindendir ve kadın temalı kolaj çalışmalarıyla tanınır.